Εξατομικευμένη Αρθροπλαστική: Το μέλλον της Ορθοπεδικής

Συνέντευξη με τον:

Δρ. Παναγιώτη Γκίκα,
Ορθοπαιδικό Χειρουργό

Ρομποτικά συστήματα, εξωτικά υλικά και ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές συνθέτουν σήμερα ένα τρίπτυχο που έχει μεταμορφώσει την αρθροπλαστική του ισχίου και του γόνατος, από ένα πάλαι ποτέ τραυματικό χειρουργείο για ηλικιωμένους με κινητικά προβλήματα, σε μια αναίμακτη κι εξατομικευμένη παρέμβαση για άτομα κάθε ηλικίας με επιθυμία για έντονη δραστηριότητα και υψηλή ποιότητα ζωής.

Ευρισκόμενος συνήθως μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας για λογαριασμό κορυφαίων νοσοκομείων της Αγγλίας, όπως το Cleveland Clinic, και του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Παναγιώτης Γκίκας, κάνει μια στάση για να εξηγήσει πώς μπορεί η αντικατάσταση μιας φθαρμένης άρθρωσης από μια νέα τεχνητή (αρθροπλαστική) να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα ακόμα κι ενός νέου ατόμου, μέχρι του σημείου του να κάνει σκι ή να παίζει υψηλής έντασης τένις χωρίς δεύτερη σκέψη:

Τι έχει αλλάξει σήμερα, όσον αφορά στην αρθροπλαστική, σε σχέση με το παρελθόν;

Η αρθροπλαστική του ισχίου και του γόνατος πλέον δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν. Ενδεικτικά, η αντικατάσταση ισχίου, σήμερα, μπορεί να γίνει με πραγματικά ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, με τις οποίες αποφεύγεται ο τραυματισμός των μυών γύρω από την άρθρωση, διασφαλίζοντας ουσιαστική σταθερότητα κι εξαλείφοντας τον πάλαι ποτέ κίνδυνο εξάρθρωσης. Μια τέτοια τεχνική είναι η AMIS, η οποία αφορά σε πρόσθια -δηλαδή από τα εμπρός – προσπέλαση. Σε αντίθεση με άλλες προσεγγίσεις, όπως η πλάγια και η οπίσθια προσπέλαση, με την AMIS δεν κόβουμε μύες και νεύρα, κι ως εκ τούτου ο ασθενής έχει λιγότερη αιμορραγία και πόνο, σηκώνεται και περπατά άμεσα και επανέρχεται στην καθημερινότητά του πολύ πιο γρήγορα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι επειδή το μυϊκό περίβλημα της άρθρωσης παραμένει άθικτο, η νέα άρθρωση παραμένει σταθερή και απόλυτα λειτουργική. Να σημειωθεί δε, ότι ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την ίδια μέρα. Δηλαδή, το πρωί κάνει αρθροπλαστική και το βράδυ κοιμάται σπίτι του!

Τι διαφορά κάνει η χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας;

Κάνει τεράστια διαφορά! Χάρη σε ειδικά ρομποτικά συστήματα έχουμε σήμερα τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε μια επέμβαση με βάση τις ανατομικές ιδιαιτερότητες ενός ασθενή. Με άλλα λόγια, γίνονται μετρήσεις με ρομποτική ακρίβεια, ώστε η τοποθέτηση της τεχνητής άρθρωσης να γίνει στην ιδανική θέση και να εφαρμόσει απόλυτα στο πόδι του κάθε ασθενούς. Δεν έχουμε δηλαδή πλέον μια κοινή λύση για όλα τα πόδια, όπως στο παρελθόν, αλλά εξατομικευμένο σχέδιο με βάση τα ανατομικά χαρακτηριστικά εκάστου ασθενούς. Ο συνδυασμός, λοιπόν, της ρομποτικής τεχνολογίας με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που δεν τραυματίζουν τους μύες, έχει ως αποτέλεσμα εντυπωσιακή λειτουργικότητα της άρθρωσης και απαράμιλλη σταθερότητα.

Υπάρχουν εξελίξεις και ως προς τα υλικά των προθέσεων;

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται συνεχώς νέα, καινοτόμα υλικά, ωστόσο θα ήθελα να σταθώ σε μια σημαντική τεχνολογική επανάσταση που λύνει τα χέρια, εμάς των Ορθοπεδικών, και μας δίνει τη δυνατότητα να εξατομικεύσουμε ακόμα περισσότερο την αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος. Αυτή είναι η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D Printing), χάρη στην οποία, αφού κάνουμε τις σχετικές μετρήσεις πάνω στο πόδι του ασθενούς (αξονική τομογραφία) έχουμε τη δυνατότητα να παράγουμε εκ του μηδενός και με τρισδιάστατη εκτύπωση μια νέα, τεχνητή άρθρωση κομμένη και ραμμένη πάνω στο πόδι του και ειδικά σχεδιασμένη για να καλύψει τις ανάγκες του τη δεδομένη στιγμή.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να κάνει κανείς αρθροπλαστική;

Πολλοί ασθενείς λένε, «είμαι πολύ νέος για να κάνω αρθροπλαστική!» Αυτό πλέον δεν ισχύει γιατί τα στάνταρ έχουν αλλάξει. Πριν μερικές δεκαετίες κάναμε αρθροπλαστική π.χ. στο ισχίο, σε ηλικιωμένα μόνο άτομα που είχαν πρόβλημα μετακίνησης. Σήμερα, η αρθροπλαστική ισχίου είναι ένα χειρουργείο που κάνουμε σε έναν 40άρη που θέλει να κάνει snowboarding ή να κάνει αθλητισμό υψηλής έντασης! Η βασική ένδειξη για την αρθροπλαστική είναι όταν ο ασθενής πονά. Πλέον, είναι λάθος να πεις στον ασθενή να περιμένει ως τα 70 για να κάνει επέμβαση και να υπομένει δεκαετίες ταλαιπωρίας, πόνου και τελικά αναπηρίας, δίχως ποιότητα ζωής…